‘Anh Sạch sẽ’, nghệ sĩ Xuân Bắc dạy trẻ nhỏ về vệ sinh tốt

Xuất hiện lần đầu tiên với vai trò mới là Đại sứ thiện chí về nước sạch, vệ sinh môi trường (WASH) của Việt Nam, nam diễn viên và diễn viên hài Xuân Bắc, 35 tuổi đóng các đoạn phim ngắn 30 giây trên truyền hình hướng dẫn cho các em nhỏ cách đun sôi nước uống, giúp người lớn quét dọn xóm làng nhằm phòng tránh các bệnh lây truyền qua nguồn nước, và làm sạch nhà vệ sinh ở trường học.

Đối với nhiều trẻ em Việt Nam, Xuân Bắc là một cái tên thân quen về sự thân thiện và những vai diễn hài kịch.

Xuất hiện lần đầu tiên với vai trò mới là Đại sứ thiện chí về nước sạch, vệ sinh môi trường (WASH) của Việt Nam, nam diễn viên và diễn viên hài 35 tuổi đóng các đoạn phim ngắn 30 giây trên truyền hình hướng dẫn cho các em nhỏ cách đun sôi nước uống, giúp người lớn quét dọn xóm làng nhằm phòng tránh các bệnh lây truyền qua nguồn nước, và làm sạch nhà vệ sinh ở trường học. Các đoạn phim ngắn này được phát trên kênh truyền hình quốc gia VTV nhằm hướng tới đối tượng trẻ em trong độ tuổi từ 7 đến 15 trên toàn quốc, đặc biệt ở vùng nông thôn nơi vẫn sử dụng phổ biến nước không an toàn cùng thói quen vệ sinh kém.


Vai trò hình mẫu để thay đổi nhận thức

Mới đây được Chính phủ  tiến cử làm Đại sứ WASH theo sáng kiến Quan hệ đối tác giữa Bộ Nông nghiệp và phát triển nông thôn (MARD), UNICEF Việt Nam và tổ chức phi chính phủ Lien Aid của Singapore, người nghệ sĩ nổi tiếng đã cam kết thực vai trò này  ngay trong chính gia đình và công việc của mình.

“Trở thành một hình mẫu không phải là nhiệm vụ dễ dàng” Xuân Bắc thừa nhận. Anh cười và nói “Tôi sinh ra và lớn lên ở nông thôn nên rất thấu hiểu các thói quen không vệ sinh rất khó thay đổi. Tôi coi mình như một kênh truyền thông hiệu quả tới nhiều khán giả, đặc biệt là các em nhỏ và nâng cao nhận thức về những vấn đề này nhằm khuyến khích thực hiện các hành vi an toàn và cứu giúp cuộc sống của các em nhỏ. Nhưng trước hết, sự thay đổi hành vi sẽ bắt đầu từ ngay trong chính gia đình của tôi”.

Được biết đến với cái tên “Anh Sạch sẽ” trên các đoạn phim ngắn, Xuân Bắc truyền tải những thông điệp dễ hiểu về nước sạch và vệ sinh môi trường nhằm cải thiện sức khỏe người dân và cộng đồng. Tất cả các đoạn phim truyền hình đều thể hiện hình ảnh Đại sứ thiện chí cùng làm với các em nhỏ và ca ngợi việc làm tốt của các em một cách vui vẻ. Với hình ảnh dễ gần của mình, có thể hi vọng rằng hàng nghìn khán giả nhỏ tuổi sẽ liên tưởng tốt đến các thông điệp của anh Xuân Bắc và cùng chia sẻ trên cả nước. 

Mối quan hệ đối tác giữa UNICEF, MARD và Lien Aid được hình thành gần đây nhằm nâng cao nhận thức cộng đồng để cải thiện các thói quen vệ sinh, gây được sự chú ý nhiều hơn của các cơ quan truyền thông và khuyến khích các đối tác phát triển tạo ra các chiến lược, hoạt động và tài liệu truyền thông chung nhằm thúc đẩy nước sạch, vệ sinh môi trường. Có bốn tổ chức khác (Path, Plan International, World Vision, và  Helevtas) đang tham gia chiến dịch tuyên truyền chung về WASH trong năm 2011.

Những thách thức về nước sạch, vệ sinh môi trường ở Việt Nam.

Diễn viên Xuân Bắc đang hương dẫn các em nhỏ rửa tay bằng xà phòng - Ảnh Minh Studio

Ở Việt Nam, hàng năm vẫn có 20.000 người chết vì các bệnh liên quan đến tiêu chảy do nước và vệ sinh kém- chủ yếu là trẻ em,  mặc dù đã có nhiều tiến bộ đáng kể về vấn đề này.  Theo con số thống kê mới nhất năm 2009 của Tổng Cục Thống kê, gần một trong số năm hộ gia đình Việt Nam không được tiếp cận với dịch vụ nước  sạch, trong khi ba trong số năm hộ gia đình không được tiếp cận với vệ sinh môi trường  ở các vùng nông thôn Việt Nam. Điều này có nghĩa là khoảng 3.3 triệu trẻ em ở nông thôn không được tiếp cận với nước sạch và hơn 11 triệu trẻ em không được tiếp cận với vệ sinh tốt. Vệ sinh môi trường kém là một trong những thách thức về phát triển của Việt  Nam. Trong vài thập kỷ gần đây, chính phủ Việt Nam có bước tiến lớn trong việc cung cấp nước sạch và vệ sinh môi trường cho người dân nông thôn nhưng vẫn còn nhiều việc phải làm để cải thiện tình hình hơn nữa và đến được với người dân sống ở vùng sâu. Trong số tám Mục Tiêu Thiên Niên Kỷ, Việt Nam có thể không hoàn thành được mục tiêu nước sạch và vệ sinh môi trường đến năm 2015.

Một phần trong vai trò mới của mình, Xuân Bắc cũng sẽ xuất hiện tại nhiều hoạt động truyền thông gồm các sự kiện truyền thông và cộng đồng. Anh cũng sẽ thực hiện các hoạt động trao đổi thông tin giữa các cá nhân ở nhiều tỉnh trên cả nước và tạo nhận thức về WASH khi xuất hiện trước cộng đồng và báo giới. Theo ông Đào Xuân Học, Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và phát triển nông thôn, việc cử Xuân Bắc làm đại sứ WASH rất quan trọng trong nỗ lực của Chính phủ nhằm đạt được các mục tiêu về nước sạch và vệ sinh môi trường.

Hiện nay, nâng cao ý thức cộng đồng là ưu tiên nhằm đạt được các mục tiêu của Chính phủ. Theo điều tra quốc gia do Bộ Y Tế và UNICEF thực hiện gần đây, chỉ 18% người dân Việt Nam biết rằng việc sử dụng nhà vệ sinh hợp vệ sinh góp phần ngăn ngừa bệnh tiêu chảy và bệnh do ký sinh trùng. Chỉ 2% dân số biết rằng rửa tay bằng xà phòng có thể phòng ngừa các bệnh do ký sinh trùng và tiêu chảy. Mặc dù ước tính 75% hộ dân ở vùng nông thôn Việt Nam có nhà vệ sinh, chỉ 18% trong số đó có nhà vệ sinh đạt tiêu chuẩn vệ sinh của Bộ Y Tế.

“Chúng tôi rất vui khi nghệ sĩ Xuân Bắc tham gia nỗ lực chung của chúng ta với tư cách Đại sứ thiện chí,” bà Lotta Sylwander, Trưởng Đại diện UNICEF Việt Nam phát biểu. “Chúng tôi tin rằng tài năng và tầm ảnh hưởng của anh ấy sẽ lan tỏa và có tác động tích cực đến cộng đồng của chúng ta, đặc biệt tới người dân và trẻ em nông thôn”.

Tác giả: Trần Phương Anh